Girişim Sermayesi Yatırım Fonu Nedir?
Girişim Sermayesi Yatırım Fonu (GSYF), yenilikçi fikirleri ve büyüme potansiyeli yüksek girişimleri desteklemek amacıyla oluşturulan özel yatırım fonlarıdır. Türkiye’de girişimcilik ekosisteminin gelişmesine katkı sağlayan GSYF’ler, girişim sermayesi şirketleri aracılığıyla erken aşama ve büyüme aşamasındaki işletmelere finansman sağlar. Bu fonlar, genellikle teknoloji, sağlık, enerji ve dijital sektörlerde faaliyet gösteren KOBİ ve startup’lara yatırım yaparak onların hızlı büyümesini ve global pazarlara açılmasını hedefler. Bu oldukça avantajlı olan yatırım fonları hakkında bilgi almak için içeriğimizi inceleyebilirsiniz. İyi okumalar dileriz.
Girişim Sermayesi Yatırım Fonu Nedir?
Bir tür ortaklaşa yatırım aracı olarak bilinen girişim sermayesi yatırım fonu nedir ve ne işe yarar bilmek size birçok açıdan kazanç sağlar. Erken dönemde ya da büyüme evresindeki şirketlere yatırım yapmak için GSYF kurulur ve girişim sermayesi yatırım ortakları bir araya gelir. Böylelikle de bütçelerine ve taahhüt ettikleri rakama göre girişimcilik fonu oluştururlar.
Büyüme hızı ve potansiyeli yüksek şirketler yatırım ve fonlama sayesinde girişimlerini büyütebileceklerdir. Çünkü hisse alımı şeklinde gerçekleşen bu yatırımlar bazı sektörlerde çoğunluktadır. Özellikle sağlık, teknoloji, enerji, fintech gibi sektörlerde yüksek gelirli yatırımcılara orta ve uzun vadede yatırım imkanı sağlanarak, yaklaşık 7 yıl ile 10 yıl içinde yatırımcılar ve girişimciler kar elde edebilecektir.
Sonuç olarak GSYF, SPK düzenlemelerine tabi olduğundan denetlenebilir ve sistematik yapıya sahiptir ve portföy yönetim şirketleri tarafından kurulan girişim sermayesi şirketleri ihracat potansiyelini de artırır. Böylelikle çeşitli alanlarda üstlenilen riskler olması risk sermayesi olarak da adlandırılmasına neden olur.
Girişim Sermayesi Yatırım Fonu (GSYF) Nereden Alınır?
Büyümeyi teşvik etme noktasında işlevselliğini koruyan girişim sermayesi fonları şirketler tarafından kurulur ve yönetilirler. Bu bağlamda girişim sermayesi yatırım ortakları yönetim şirketlerinin hissedarlarıdır. İş girişim sermayesi veren bu şirketler portföy yönetimi konusunda uzman olmakla birlikte aktif portföy, tacirler portföy, iş portföy gibi çeşitli portföy yönetim şirketleri kurulur. Böylelikle girişim sermayesi yatırım fonları oluşturularak nitelikli girişimcilere sektöre uygun destek sağlanır. Bu kapsam doğrultusunda girişim sermayesi fonu alınabilecek yerler şunlardır:
- Yatırım kuruluşları ve aracı kurumlar: Nitelikli yatırımcılara özgü platformlar üzerinden özel sermaye fonları verilebilir. Bazen bir bankanın özel bankacılık birimi bazen de özel sermaye fonları ile destek sağlanabilir. Türkiye Kalkınma Fonu da bu kapsamda sayılır.
- Portföy yönetim şirketleri: Farklı sektörlerde destek sağlayan portföy yönetim şirketleri de GSYF alınabilecek yerlerdendir.
- Fon platformları veya Fintech girişimleri: SPK onaylı dijital yatırım platformları aracılığıyla GSYF alınabilir.
Girişim Sermayesi Yatırım Fonu (GSYF) Nasıl Alınır?
- SPK’ya göre nitelikli yatırımcı olarak tanımlanmanız gerekir (en az 1 milyon TL varlık).
- Lisanslı portföy yönetim şirketi ile görüşün (Maxis, İş Portföy, Re-Pie, Ak Portföy, QNB Finans, Tacirler vb.).
- Yatırımcı bilgi formu, risk bildirim formu, izahname, yatırım stratejisi gibi evrakları inceleyin.
- Fon katılma payını ödeyerek katılma payı belgesi alın.
- Fon performansını düzenli takip edin.
| Girişim Sermayesi Yatırım Fonu Sunan Oluşum | Açıklama |
|---|---|
| Portföy yönetim şirketleri | GSYF’yi kurup yönetme yetkileri vardır. Başvurular bu şirketlere doğrudan yapılabilir. |
| Aracı kurumlar ve bankalar | Özel müşterilerine girişim sermayesi yatırım fonları sunulur. |
| Fon platformları veya fintech girişimleri | Yeni kullanılan bu yönteme dijital olarak ulaşmak mümkündür. |
GSYF’ler Kimler Tarafından Kurulabilir?
GSYF’ler, girişim sermayesi şirketleri, sermaye piyasası kurumları, portföy yönetim şirketleri veya bu alanda yetkilendirilmiş kurumlar tarafından kurulabilir. Özellikle büyüme potansiyeli yüksek olan KOBİ’ler, GSYF sayesinde ihtiyaç duydukları finansal desteğe daha kolay ulaşabilir.
GSYF’ler Nasıl Denetlenir ve Düzenlenir?
- SPK tarafından düzenli olarak denetlenir.
- SPK yetkili bağımsız denetim kuruluşları tarafından kontrol edilir.
- Kurucu sorumluluğu çerçevesinde denetleme yükümlülüğü vardır.
Girişim Sermayesi Yatırım Fonuna Kimler Yatırım Yapabilir?
- Nitelikli yatırımcılar: En az 1 milyon TL portföyü olan, risk toleransı yüksek kişiler.
- Kurumsal yatırımcılar: Bankalar, sigorta şirketleri, fonlar, vakıflar.
- Mal varlığı yüksek gerçek kişiler: Büyük servete sahip bireyler.
- Uluslararası yatırımcılar: Yurt dışından fon sağlayan birey veya kurumlar.
- Startup şirketleri ile iş birliği yapanlar: Yenilikçi girişimlere erken aşamada destek veren yatırımcılar.
GSYF’lerin Amacı Nedir? Hangi Alanlara Yatırım Yaparlar?
- Erken ve büyüme aşamasındaki girişimlere sermaye sağlamak.
- Kredi teminatı bulamayan girişimlere fon desteği vermek.
- Teknoloji, Ar-Ge, inovasyon ve sağlık sektörlerinde büyümeyi desteklemek.
- İstihdam yaratmak ve ekonomiyi güçlendirmek.
GSYF ile Risk Sermayesi Arasındaki Fark Nedir?
| Fark Kriterleri | Risk Sermayesi (VC) | Girişim Sermayesi Yatırım Fonu (GSYF) |
|---|---|---|
| Yapısal | Anonim veya limited şirket olarak kurulur. | SPK mevzuatına uygun fon olarak kurulur. |
| Düzenleyen kurum | SPK tarafından denetlenmez. | SPK tarafından denetlenir. |
| Yatırımcı türü | Özel şahıs, aile ofisi, kurumsal yatırımcılar. | Nitelikli yatırımcılar. |
| Şeffaflık | Şeffaflık zorunlu değildir. | SPK ve yatırımcılara rapor sunmak zorundadır. |
| Vergi avantajı | Şirkete göre değişir. | Kurumlar vergisinden muaftır. |
| Fon kaynakları | Şirket öz sermayesi veya dış yatırım. | Fon havuzundan yatırım yapılır. |
| Yatırım aracı | Doğrudan girişime yatırım. | Fon üzerinden yatırım. |
| Çıkış şekli | Esnektir. | 7–10 yıl sonra çıkış yapılır. |
GSYF Yatırımları Ne Kadar Sürede Geri Dönüş Sağlar?
GSYF yatırımlarının geri dönüşü uzun vadelidir. Girişimlerin büyümesi 2–5 yıl sürerken, yatırımcıya nakit dönüşü genellikle 6. yılda başlar. Çıkış ise çoğunlukla 5–10 yıl arasında gerçekleşir. Bu nedenle yatırımcıların sabırlı olması gerekir.
GSYF Yatırımının Avantajları ve Riskleri
Avantajları
- %100’den fazla getiri sağlayabilir.
- Kurumlar vergisinden muaftır.
- SPK lisanslı şirketler tarafından yönetilir.
- Risk dağılımı yapılır, birden fazla girişime yatırım imkanı sunar.
- Orta ve uzun vadeli yatırım aracıdır.
Riskleri
- Erken aşama girişimlerde yüksek risk vardır.
- 5–10 yıl boyunca likidite düşüktür.
- Temettü geliri sağlamaz.
- Ekonomik kriz ve spekülasyonlar girişimleri olumsuz etkileyebilir.
- Kötü yönetilen fonlarda başarısızlık riski artar.
- Yasal değişiklikler riski artırabilir.