Maaş Bordrosu Nedir? Nasıl Alınır?

03-07-2025 11:12
Maaş Bordrosu Nedir? Nasıl Alınır?

Maaş bordrosu, çalışanların belirli bir dönem içerisinde yaptıkları çalışma karşılığında elde ettikleri ücretin ve bu ücrete dair tüm yasal kesintilerin detaylandırıldığı resmi bir belgedir. Bordro, brüt maaş, vergi dilimleri, sosyal güvenlik primleri, işsizlik sigortası ve varsa ek ödemeler gibi unsurları kapsar. Bu belge, hem işverenin yükümlülüğü altında olduğu mali sorumlulukları hem de çalışanın elde ettiği net kazancı belgelemek açısından önemlidir.

Maaş bordrosu aynı zamanda çalışan için bir ispat aracıdır. Kira sözleşmesi yaparken, kredi başvurusunda bulunurken veya vize işlemlerinde bu belgeye sıkça ihtiyaç duyulur. Bordronun düzenli olarak verilmesi, şeffaf ve kayda geçen bir ücret politikasının sürdürülmesi anlamına gelir.

Maaş Bordrosu Nasıl Alınır?

Maaş bordrosu almak için işveren tarafından her ay sonunda düzenlenen bu belgenin çalışana fiziksel olarak verilmesi ya da dijital ortama aktarılarak ulaştırılması gerekir. Özellikle özel sektörde bordro, genellikle maaş günlerinde çalışana sunulur. Kamu kurumlarında ise maaş bordrosu e-Devlet sistemi üzerinden temin edilebilir.

e-Devlet maaş bordrosu hizmeti sayesinde, çalışanlar 4A maaş bordrosu, emekli bordrosu ve SGK bordrosu gibi dokümanlara diledikleri zaman erişim sağlayabilir. Bu sayede bordro görüntüleme işlemi çok daha hızlı ve pratik bir hale gelmiştir.

Maaş Bordrosu Nasıl Hazırlanır?

Maaş bordrosu hazırlama işlemi, çalışanın brüt maaşı baz alınarak başlar. Ardından sosyal güvenlik primi, işsizlik sigortası primi, gelir vergisi ve damga vergisi gibi yasal kesintiler hesaplanır. Bu kalemlerin brüt maaştan çıkarılmasıyla net maaş elde edilir. Bordroda ayrıca ek ödemeler, mesai ücretleri ve primler de yer alabilir.

Bordro düzenlenirken çalışanın çalıştığı gün sayısı, vardiyaları, sigorta giriş bilgileri gibi detaylar da dikkate alınır. Bu hesaplamalar genellikle bordro yazılımları ya da muhasebe programları aracılığıyla yapılır.

Maaş Bordrosunu Kim Hazırlar?

Personel maaş bordrosu, şirkette insan kaynakları departmanı tarafından veya muhasebe bölümü aracılığıyla hazırlanabilir. Kurumsal yapıya sahip iş yerlerinde bordrodan sorumlu uzman personel bu işlemleri yürütür. İnsan kaynakları uzmanları, hem yasal mevzuata hakimdir hem de bordro yazılımları konusunda yetkindir.

Küçük ölçekli işletmelerde ise bu görev genellikle muhasebeci veya mali müşavir tarafından yerine getirilir. Yasal olarak bordronun hazırlanmasından işveren sorumlu olmakla birlikte, bu sorumluluğunu profesyonel bir destek alarak yürütmesi yaygındır.

Özel Sektör Maaş Bordrosu Nereden Alınır?

Özel sektörde çalışanlar maaş bordrolarını genellikle İK departmanından veya muhasebe bölümünden talep ederek alabilir. Çoğu firma, maaşlar yatmadan önce bordroyu dijital platformlara yükleyerek çalışanların erişimine açar. Bazı kurumlarda ise bordrolar fiziksel olarak imza karşılığı teslim edilir.

Her firmanın bordro dağıtım süreci farklılık gösterdiği için kesin bir tarih verilemez. Ancak bordroların çalışanlara maaş günü itibariyle sunulması yasal açıdan bir zorunluluktur.

Özel Sektör Maaş Bordrosuna Nereden Bakılır?

Özel sektörde maaş bordrosu, genellikle çalışanların kişisel bilgilerini ve maaş detaylarını içerir ve bu belgelere şirketin insan kaynakları veya muhasebe birimi aracılığıyla ulaşılabilir. İşte maaş bordrosuna nasıl ulaşabileceğine dair genel yöntemler:

Şirketin Bordro Yazılımı veya Portalı

Birçok özel sektör firması, çalışan maaş bordrolarını dijital ortamda sağlar. Bu nedenle maaş bordrosuna ulaşmak için çalışanlar genellikle şu yöntemlere başvururlar:

Şirketin Online Portalı:

Bordro ve özlük işlemlerini yönetmek için kullanılan bir kurumsal intranet portalı veya çalışan platformu olabilir. Çalışanlar, bu platforma giriş yaparak maaş bordrolarını görebilir ve indirebilir.

E-Bordro Sistemleri:

Bazı şirketler, bordro işlemleri için e-Bordro sistemi kullanabilir. Çalışanlar burada e-posta adreslerine gönderilen şifreler ile bordrolarına erişebilir.
Örnekler:

  • E-Bordro

  • E-İzle

İK (İnsan Kaynakları) Departmanı

Eğer şirketin online bir sistem kullanmıyorsa veya herhangi bir sorun yaşanıyorsa, maaş bordrosu İnsan Kaynakları (İK) departmanından temin edilebilir. Çalışanlar İK departmanına başvurarak bordrolarını talep edebilirler.

İK Departmanı Görevleri:

Maaş bordrosunun hazırlanması ve verilmesi

Çalışanlara bordro ile ilgili açıklama yapılması

Eksik veya yanlış bilgi durumunda düzeltmelerin yapılması

E-Devlet Üzerinden

Bazı şirketler, çalışanlarının maaş bordrolarını e-Devlet üzerinden sağladıkları bir sistemle paylaşabilirler. Eğer çalıştığın şirket böyle bir sisteme sahipse, bordronu e-Devlet şifren ile e-Bordro sekmesinden kontrol edebilirsiniz.

Maaş Bordrosu E-posta ile Gönderilmesi

Birçok şirket, çalışan maaş bordrosunu her ay e-posta yoluyla gönderir. Bu durumda, çalıştığınız şirkette belirli bir formatta maaş bordronu e-posta adresinize gönderilmiş olabilir. E-posta gelen kutunuzu kontrol ederek veya şirketin belirlediği e-posta adresinden bordronuzu alabilirsiniz.

Sürekli İşçi Bordrosuna Nereden Bakılır?

Sürekli işçi bordrosu, bir iş yerinde sürekli çalışan bir işçiye ait maaş, prim, vergi ve diğer kesintilerin düzenlendiği resmi bir belgedir. Bu bordro, genellikle işçi ile işveren arasındaki sözleşmeye dayalı olarak her ay hazırlanır. Bu bordro, genellikle çalıştığınız iş yerinin muhasebe veya insan kaynakları departmanından temin edilebilir. Eğer sürekli işçi olarak çalışıyorsanız ve bordro almak istiyorsanız, şu adımları izleyebilirsiniz:

  1. İş yerinin İnsan Kaynakları veya Muhasebe Departmanı: Çoğu iş yeri bordro düzenlemesi ve dağıtımı ile ilgili işlemleri burada yapar. İnsan kaynakları ya da muhasebe birimi ile iletişime geçerek bordronuzu talep edebilirsiniz.

  2. E-Devlet Üzerinden: Eğer devlet kurumlarında çalışıyorsanız ve maaş bordronuz elektronik ortamda düzenleniyorsa, E-Devlet üzerinden de bordronuzu almanız mümkün olabilir. Ancak, özel sektör için bu uygulama genellikle yaygın değildir.

  3. Elektronik Bordro Sistemleri: Bazı şirketler, çalışanlarına elektronik ortamda bordro sağlamak için özel yazılımlar ya da aracı şirketler üzerinden bazı platformlar kullanır. Bu platformlardan giriş yaparak bordronuzu online olarak alabilirsiniz.

  4. Yazılı Talep Gönderme: Eğer bordronuzu manuel olarak temin etmek istiyorsanız, ilgili birimlere yazılı bir talep göndererek bordronuzun düzenlenmesini isteyebilirsiniz.

Bordro, genellikle iş yerlerinin belirlediği maaş ödeme tarihlerinde ya da özel olarak belirenmiş bir dönemde düzenlenir. Eğer çalıştığınız iş yeri belirli bir düzen içinde bordro veriyorsa, bu tarihlerde bordronuzu alabilirsiniz.

4A Maaş Bordrosu Nereden Alınır?

4A sigortalısı olarak bilinen SGK'ya bağlı çalışanlar maaş bordrosunu e-Devlet üzerinden kolayca temin edebilir. Sisteme giriş yapıldıktan sonra “4A Hizmet Dökümü” ya da “SGK Tescil ve Hizmet Dökümü” ekranlarından bordro bilgilerine ulaşmak mümkün olur.

Bunun yanı sıra, bordro bilgilerinin PDF formatında indirilebilmesi ve resmî işlem dosyalarına eklenebilmesi büyük kolaylık sağlar. SGK maaş bordrosu görme işlemi için ayrıca il ve ilçe SGK müdürlüklerine de başvuru yapılabilir.

Emekli Maaş Bordrosu Nasıl Alınır?

Emekliler, bordro ihtiyaçlarını yine e-Devlet üzerinden karşılayabilir. "Emekli Aylığı Bilgisi" ve "Emekli Ödeme Bilgileri" ekranları bu konuda yeterli bilgiyi sunar. Bordroda yer alan bilgiler sayesinde emekli maaşının hangi kalemlerden oluştuğu görülebilir.

Ayrıca, emekli maaş bordrosu kredi başvuruları, sosyal yardım alımları ve gelir belgesi talep edilen diğer durumlar için de kullanılabilir.

Maaş Bordrosu Ne Zaman Hazırlanır?

Maaş bordrosu, genellikle her ayın sonunda veya maaşların ödeneceği günden hemen önce hazırlanır. Özel sektörde bu tarih şirketin kendi bordro takvimine göre değişiklik gösterebilir. Kamu sektöründe ise genellikle ayın 15’i öncesinde bordro düzenleme işlemleri tamamlanır.

Bordro hazırlık süreci, çalışan verilerinin toplanması, kesintilerin ve ek ödemelerin hesaplanması gibi adımları içerdiğinden zamanlama açısından önceden planlanmalıdır. Geç hazırlanan bordrolar maaş ödemelerini aksatabilir.

Bordro Nasıl Hesaplanır?

Bordro hesaplama işlemi, brüt maaş üzerinden başlatılır. Ardından çalışan adına kesilen SGK işçi primi (%14), işsizlik sigortası (%1), gelir vergisi (dilimlere göre %15-40 arası) ve damga vergisi (%0.759) hesaplanarak brüt ücret üzerinden düşülür.

Sonuçta çalışanın eline geçen net maaş elde edilir. Bunun dışında varsa fazla mesai, prim, yol veya yemek ücreti gibi kalemler de net maaşa eklenerek toplam net ödeme belirlenir.

2025 Yılı Bordro Parametreleri

2025 yılına ait bordro parametreleri henüz resmi olarak yayımlanmamışsa da, tahmini olarak enflasyon oranlarına bağlı artışlar öngörülmektedir. Asgari ücret, SGK taban-tavan prim tutarları ve gelir vergisi dilimleri bordro hesaplamalarında temel alınan parametrelerdir.

Bu parametreler her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı ve SGK tarafından belirlenerek duyurulur. İşverenler bordro hesaplama işlemlerini bu verilere göre güncellemeli ve bordrolarını yeni oranlara göre düzenlemelidir.

Brütten Nete Bordro Hesaplama

Brütten nete hesaplama, işverenin teklif ettiği brüt maaştan tüm yasal kesintilerin çıkarılmasıyla gerçekleştirilir. Aşağıda örnek bir hesaplama verilmiştir:

  • Brüt Maaş: 30.000 TL

  • SGK İşçi Primi (%14): 4.200 TL

  • İşsizlik Sigortası Primi (%1): 300 TL

  • Gelir Vergisi (%20): 5.000 TL

  • Damga Vergisi (%0.759): 227,7 TL

Net Maaş: 20.272,30 TL

Netten Brüte Bordro Hesaplama

Netten brüte hesaplama, çalışanın eline geçmesini istediği net maaşa göre brüt ücretin hesaplanması işlemidir. Bu hesaplama, özellikle işverenin teklif sunacağı durumlarda uygulanır ve özel bordro yazılımları ile desteklenir.

Hesaplamada kullanılan formüller karmaşık olabileceğinden genellikle uzman desteği alınması tavsiye edilir. SGK primleri, gelir vergisi dilimi ve damga vergisi oranı gibi değişkenlerin net maaşa etkisi doğru bir şekilde değerlendirilmelidir.

Ücretliler İçin Gelir Vergisi Dilimleri

2025 yılı için tahmini gelir vergisi dilimleri aşağıdaki gibidir:

  • 0 – 110.000 TL: %15

  • 110.001 – 230.000 TL: %20

  • 230.001 – 580.000 TL: %27

  • 580.001 – 3.000.000 TL: %35

  • 3.000.001 TL ve üzeri: %40

Bu dilimlere göre gelir vergisi matrahı belirlenir ve bordroda yansıtılır.

İş Kanunu’na Göre Maaş Bordrosunda Bulunması Gereken Hususlar

4857 sayılı İş Kanunu’na göre hazırlanacak bir bordroda şu bilgilere mutlaka yer verilmelidir:

  • Çalışanın adı, soyadı, TC kimlik numarası

  • Çalışma süresi ve gün sayısı

  • Brüt ücret ve ödeme tarihi

  • Kesinti türleri ve tutarları

  • Net ücret

Bunların eksik olması durumunda bordro yasal geçerliliğini kaybedebilir.

SGK ve GSS Kanunu’na Göre Bordroda Bulunması Gereken Bilgiler

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında bordroda bulunması gereken bilgiler:

  • Sigorta sicil numarası

  • Prim ödeme gün sayısı

  • Brüt kazanç

  • SGK prim tutarı (işçi ve işveren)

  • İşsizlik sigortası kesintileri

Bu veriler hem SGK bildirimi hem de hizmet dökümünde doğru yansıma açısından zorunludur.

Vergi Usul Kanunu’na Göre Bordroda Bulunması Gereken Hususlar

Vergi Usul Kanunu’na göre işverence düzenlenecek bordrolarda:

  • İşverenin vergi numarası

  • İş yerinin unvanı ve adresi

  • Gelir vergisi matrahı

  • Kesilen gelir ve damga vergisi tutarları

gibi vergiye esas bilgiler yer almak zorundadır. Aksi hâlde eksik belge nedeniyle cezai işlem uygulanabilir.

Maaştan En Fazla Ne Kadar Kesinti Yapılabilir?

İşverenin çalışanın maaşından yapabileceği kesintiler yasal olarak sınırlıdır. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre:

  • İcra ve Nafaka Kesintisi: Maaşın en fazla %25’i

  • Toplu İş Sözleşmesi Kesintileri: İşçinin onayı ile uygulanabilir

İşveren, çalışanın açık rızası olmadan keyfi kesinti yapamaz. Aksi durumda hukuki yaptırımlar söz konusudur.

Asgari Ücret Bordro Hazırlama

Asgari ücretle çalışanlar için hazırlanan bordrolarda brüt ücret, tüm yasal kesintiler ve varsa AGİ gibi destekler detaylıca yer alır. Brüt tutarın altına inilemeyeceği için asgari ücret bordrosu, hassasiyetle düzenlenmesi gereken bir belgedir.

İşverenin asgari ücret altında ödeme yapması yasaktır ve cezası bulunmaktadır. Bu nedenle asgari ücret bordrosu denetime tabi tutulabilecek bir belgedir.

Özel İdare Maaş Bordrosu

İl özel idarelerinde çalışan personel bordrolarını genellikle kurumun iç sistemleri üzerinden temin eder. Belediyeler ve bağlı kuruluşlarda bu işlem, İnsan Kaynakları Müdürlüğü veya Mali Hizmetler birimi aracılığıyla yürütülür.

Ayrıca bu bordrolara da e-Devlet entegrasyonu olan sistemler üzerinden erişim sağlanabilir.

Maaş Bordrosu Görme

Maaş bordrosu görme işlemi, kamu çalışanları ve SGK’lılar için e-Devlet üzerinden hızlıca yapılabilir. Özel sektör çalışanları ise şirketlerinin sağladığı dijital portallar ya da İK birimleri aracılığıyla bordrolarına ulaşabilir.

Bordroya erişimin kolay olması, hem çalışan hem de işveren için şeffaflık sağlar ve olası ihtilafların önüne geçer.

Maaş bordrosu süreçleri, yasal gereklilikler ve uygulamadaki detaylara ilişkin daha kapsamlı bilgiye ulaşmak ve bordro yönetimi ile teşvik uygulamaları hakkında uzman içeriklere göz atmak için eDanışman’ın Bordro hizmetlerini inceleyebilirsiniz.

IdeaSoft® | Akıllı E-Ticaret paketleri ile hazırlanmıştır.